سوگ درمانی
فارغ از نژاد، جنسیت، ملیت و یا هر سرگذشتی، سوگ، تجربه‌ای همگانی است. هر چه عمر طولانی‌تری داشته باشیم، احتمال تجربه سوگ کسانی که دوستشان داریم افزایش می‌یابد. گرچه تجربه سوگ، تجربه‌ای همگانی و جهانی است، ولی این تجربه برای هر فردی به شیوه خاص خود انجام می‌پذیرد. در تحقیقات اخیری که در مورد سوگ انجام‌شده است، به انواع پیچیده‌تر سوگ ازجمله فراق مبهم، سوگ محرومیت، فقدان قابل‌انتظار و سوگ‌های پیچیده پرداخته‌شده است. ازآنجاکه مشاورین و روان‌درمانگران باتجربه‌های انسانی سروکار دارند، برخورد با مراجعینی که با سوگواری دست‌به‌گریبان هستند غیرقابل‌اجتناب است، ولی متأسفانه در این خصوص نوشته‌های بسیار کمی با موضوع چگونگی تعامل تئوری انتخاب و واقعیت درمانی با پدیده سوگ به صورتی مؤثر نوشته‌شده است و این مقاله درصدد برداشتن گامی به این منظور است.
سوگ چیست؟
همان‌طور که گفته شد، داشتن درک درستی از سوگ می‌تواند به ما در کمک به کسانی که در این وضعیت(سوگ) قرار دارند مؤثر باشد، پس شاید بد نباشد که به بررسی واژگان مرتبط با مفهوم غم بپردازیم. فقدان در معنای لغوی خود به‌صورت ” از دست دادن هر چیزی در زندگی فرد، که می‌تواند اشکال مختلفی به‌صورت اقتصادی، عاطفی و یا … داشته باشد.” است و سوگواری لغتی است که در رابطه با فقدان‌هایی که مربوط به مرگ هستند به کار می‌رود. غم واکنش انسان در برابر فقدان است که می‌تواند به شیوه‌های مختلف فیزیکی، عاطفی، اجتماعی، شناختی و یا فیزیولوژیک ابراز گردد. سوگواری در این نوشته به‌عنوان پاسخی اجتماعی، عمومی و یا سنتی نسبت به فقدان تعریف می‌شود، درحالی‌که سوگ سفر شخصی فرد برای مدیریت فقدان است.
در ادبیات مربوط به مرگ (مطالعه تمام مفاهیم مربوط به مرگ) شکل‌های مختلفی از سوگ شناسایی‌شده‌اند. سوگ مورد انتظار به‌صورت “پدیده‌هایی ازجمله ماتم، انطباق، تعامل، برنامه‌ریزی، باز سازمان‌دهی روانی اجتماعی که به‌صورت جزئی در پاسخ به آگاهی از فقدان قریب‌الوقوع فرد موردعلاقه و شناسایی فقدان‌های مربوط به او درگذشته، حال و آینده شروع‌شده، ” تعریف می‌شود. به عبارت ساده‌تر:
“سوگ مورد انتظار، حالت عاطفی فردی که در حال مراقبت از عزیزی است که انتظار مرگ قریب‌الوقوع و حتمی او را دارد”.
سوگ ممنوع
وضعیتی است که در آن فقدان شخص سوگوار با توجه به ننگی که در اجتماع وجود دارد و یا تعصبات اجتماعی و یا شرایط مرگ، به رسمیت شناخته نمی‌شود و اساس بجا آورده نمی‌شود. برای نمونه، وقتی کودکی برای پدر گمشده‌اش در سایت‌ها پستی می‌گذارد، غصه او که پدرش خلبان هواپیمایی بوده که مشکوک به گم‌شدن و سقوط است در رسانه‌های اجتماعی به مسخره گرفته می‌شود. این نوع از سوگ عبارت است از زمانی که فقدان افراد به‌راحتی نمی‌تواند بیان‌شده و به نمایش درآید. اشخاصی که این نوع سوگ را تجربه می‌کنند، به چند دسته تقسیم می‌شوند، اول: کسانی هستند که در زندگی افرادی که از این دنیا رفته‌اند نقش خاصی ندارند، مثل شریک‌های عاطفی خارج از زندگی زناشویی، و یا بچه‌هایی سرراهی. دوم: وقتی مرگ در شرایطی اتفاق می‌افتد که ننگ به همراه دارد، مثل خودکشی، ایدز و سوم زمانی که جامعه فقدان را چندان جدی تلقی نمی‌کند، مثل، سقط‌جنین، به دنیا آوردن بچه‌ای به‌صورت مرده، مرگ حیوانات خانگی و یا دوستان شبکه‌های اجتماعی.
سوگ گنگ
نوعی از سوگ است که آسیب‌زا، گیج‌کننده و بدون پیش‌آگهی است. این نوع سوگ به دو صورت مختلف تجربه می‌شود. در نوع اول فرد ازنظر فیزیکی غایب است ولی ازنظر روانی هنوز شواهد کافی مبنی بر نبودنش وجود ندارد. این شکل از سوگ گنگ، در بچه دزدی‌ها، وقایع طبیعی ازجمله، سیل، زلزله، سونامی و … که اجساد پیدا نمی‌شوند وجود دارد. نوع دوم سوگ گنگ، به این صورت است که فرد ازنظر روانی غایب بوده ولی ازنظر فیزیکی هنوز حضور دارد مانند کسانی که بیماری آلزایمر و یا اعتیاد به مواد دارند.
سوگ پیچیده
و یا طولانی‌مدت که موضوع بررسی‌های آینده DSM-V است، برخلاف سوگ معمولی که جزئی از فرایند طبیعی زندگی انسانی است، این سوگ به مدت‌زمان بیش از 6 ماه به طول می‌انجامد و دارای شرایط زیر است.
دوره ناتوانی و یا علائم می‌بایست در طول یک ماه، همیشه حضورداشته باشند.
ناتوانی می‌بایست ازنظر فرهنگی نامتناسب بوده و باعث آسیب جدی در حوزه‌های اصلی زندگی فرد و کارکرد او باشد
در این شرایط سوگ می‌تواند به‌عنوان یک اختلال روانی محسوب شود. بر طبق این شرایط که در DSM-V پیشنهادشده است، ترس از دارودرمانی نیز برای افرادی که با این نوع سوگ دست‌وپنجه نرم می‌کنند، وجود دارد، به همین دلیل لزوم وجود مداخلات مبتنی بر روابط انسانی، و روان‌درمانی، در این حوزه از سوگ بسیار حیاتی به نظر می‌رسد.
هدف دوره
فارغ از تعاریف مختلف تئوریک سوگ، هدف درمانی سوگ مشترک است و آن هدف یکپارچه‌سازی گذشته، حال و آینده فرد است. در درمان سوگ ما به دنبال تشویق مراجع برای فراموش کردن مرگ و کنار گذاشتن گذشته نیستیم، بلکه درمان سوگ در مورد گسترش روابط ادامه‌دار مؤثر با فردی است که از دنیا رفته است.
توانایی‌های مورد انتظار دانش پذیرفتگان دوره
- شناخت و به‌کارگیری مفاهیم عمومی مشاوره
- انجام مذاکرات حرفه‌ای و برقراری ارتباط مؤثر با مراجعه‌کنندگان
شرایط ورود به دوره (پیش‌نیازهای ورود)
دارا بودن حداقل مدرک کاردانی ترجیحاً در رشته‌های مشاوره، روانشناسی، علوم تربیتی و علوم اجتماعی
نحوه پذیرش دانش‌پذیر
مصاحبه
سرفصل‌ها:
- دل‌بستگی، از دست دادن، و تجربه سوگ
- نگاه روابط ابژه بر فرایند سوگ
- درک فرآیند سوگ
- فرآیند سوگ: واسطه‌های سوگ
- مشاوره سوگ: تسهیل سوگ بدون عارضه
- واکنش‌های سوگ غیرطبیعی: سوگ پیچیده
- سوگ درمانی: رفع سوگ پیچیده
- اولین بازدید مجدد خیالی
- افزودن بازدید مجدد موقعیت
- افزودن فرم‌های حافظه
- بازبینی کامل هسته‌ای
- سیستم های سوگ و خانواده
- درمان سوگ مبتنی بر CBT
- درمان سوگ مبتنی بر DBT
- درمان سوگ مبتنی بر ACT
- درمان سوگ مبتنی بر ISTDP
- درمان سوگ مبتنی بر EFT
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.